SINOPALE 8
Giriş
Sinopale, Uluslarası Sinop Bienali başladığı 2006 yılından bu yana yerel kültürü ve hafızayı kendine konu edinen, yerel ile birlikte üretimi gerçekleştirerek, halkı uluslararası sanatsal bir etkinliğin içine çeken; yalnız kolektif çalışmanın ürünlerini değil aynı zamanda bir alternatif ekonomi modeli de sergileyen; sergiledikleri ile sorgulayan ve sorgulatan; yerli ve yabancı sanatçıların, küratörlerin ve Sinop halkının buluşma, düşünme ve üretim alanı olmuştur.
Gerek 7 kez gerçekleştirilen bienaller, gerek bienaller arasında gerçekleştirilen projeler, kentin sürdürülebilir kalkınması için çok değerli bilgiler ve eserler üretmiş, bir kültür birikimi oluşturmuştur. Üretilen eserlerin, kentin belleğine kazınabilmesi, güncel kültür üretimine ve kentin kalkınmasına katkıda bulunabilmesi için arşivlenmesi ve ortak erişime açılması büyük önem taşımaktadır. 2016 yılında İstanbul ve Sinop’ta geniş katılımla gerçekleştirilen Sinopale Forum’da, Sinop Tarihi Cezaevi’nin yeni işlevlerinden birinin bu olması önerisi getirilmiş ve önemi vurgulanmıştır.
Fiziksel bir arşivin oluşturulması ve yürütülmesi için zamana ihtiyacı olacaktır. Bu yüzden, Sinopale Ekibi 8. Sinopale’nin kavramsal çerçevesini ve formatını kurgularken bu ihtiyacı göz önünde bulundurarak ve güncel koşulları değerlendirerek ilk adım olarak bu arşivi internet üzerinden başlatmaya karar verdi.
Kavramsal Çerçeve: “İleri Dönüşüm”
Pandemi dönemi çoğumuzun hızını ve yaşama koşullarını radikal bir şekilde değiştirdiği için, yaşadığımız bu kriz kendimiz ve hayatımızla ilgili daha derine inmemizi, içe dönmemizi sağladı. Bize, bir sürü şeye fiziksel erişimimizi kaybetmemizle birlikte sadece tüketim değil, üretim hızımızın da sürdürülebilir olmadığını farkettirdi. Elimizdeki kaynakları daha verimli kullanarak, ‘ileri dönüşüm’ odaklı yaşamamız elzem bir hal aldı.
İleri dönüşüm, genel anlamıyla, eski veya atık malzemeleri kullanarak daha kaliteli ve doğa için daha iyi olan yeni bir ürün ortaya çıkaran yaratıcı bir üretim şeklidir. Sinopale 8, ileri dönüşüm kavramını ‘soyut’ olarak ele almaktadır.
Sanatın güncel sorunlara ışık tutması ve toplumsal değerler üreterek kültüre katkıda bulunması için topluca üzerine düşünülmesi ve anlamlandırılması gerekir. Oysa günümüzde sanat da üretim ve tüketim çılgınlığına ayak uydurmaktadır. Gerçekleştirilen her bienalde, ardı ardına eserler üretilirken onların hayatımıza kattığı anlamları sorgulamaya daha fazla vakit ayırmanın önemi artmaktadır. Sinopale bu bağlamda hem sanat sektörünü hem de kendini sorgulamakta, kendini incelemektedir.
Buna yanıt olarak Sinopale 8, internet üzerinden arşivindeki sanatsal çalışmalara odaklanır. Yıllardır sanatçıların çoğunun Sinop halkı ile birlikte gerçekleştirdiği, ya da yerelin kültüründe ve doğasında ilham bulduğu sanatsal çalışmalara yeniden ışık tutmayı ve bugünle ilişkisi üzerinden tekrar anlamlandırmayı amaçlamaktadır.
Fikir ve sanat eserlerinin her şey gibi nesneleştirilerek tüketildiği bir akışa kapılmamak adına, geçmiş sanatsal üretimleri ve tecrübeleri, ‘yeni normal’in inşasında etken bir şekilde kullanmayı önermekte; ve bu fikirlerin bize geleceğe ilişkin neleri farklı yapmalıyız noktasında anlatacaklarına kulak vermektedir. Sinopale 8 kalkınmayı dikey bir çizgide değil, döngülerle, katılımla genişleyen bir yol olarak görüyor.
Kavramsal Çerçeve: Nil İlkbaşaran, Mahir Namur, Serra Tansel, Yusuf Emre Yalçın
Organizasyon Ekibi: Cansu Kırcan, Çağatay Şimşek, Çağla Çakır, Erkan Akliman, Ezgi Selin Ülkü, Güngör Erdem, İpek Hamzaoğlu, Mahir Namur, Mercan Uludağ, Mert Karaçıkay, Mustafa Bal, Nil İlkbaşaran, Lara Baksu, Serra Tansel, Selin Özcan, Seyit Şen, Sine İçli, T. Melih Görgün, Tülay Haspulat, Yağmur Güzle, Yiğit Bahadır Kaya, Yusuf Emre Yalçın.
Grafik / Websitesi Tasarımı: Aygen İncel, Mustafa Kurt, Gün Yücel
Görsel Tasarım Konsepti: Umut Südüak
Basın İlişkileri / Sosyal Medya: Yiğit Bahadır Kaya, Selin Özcan
Yasal Danışman: Nil Gözübüyük, Çağatay Şimşek
Tercüme: Çiğdem Girgiç, Aysu Polat, Lara Baksu, Nil İlkbaşaran, Serra Tansel
Açılış Filmi: Yusuf Emre Yalçın, Burcu Akbaba, İpek Hamzaoğlu, Ezgi Selin Ülkü, Yiğit Bahadır Kaya, Mahir Namur, Nil İlkbaşaran
Küratörler / Projeler:
Beral Madra (Türkiye), Emre Zeytinoğlu (Türkiye), Işın Önol (Avusturya) & Livia Alexander (A.B.D.), Jonatan Habib Engqvist (İsveç), Mürteza Fidan (Türkiye), Rana Öztürk (Türkiye), T. Melih Görgün (Türkiye),
Lars Ebert (Hollanda), Nil İlkbaşaran (Hollanda), Mahir Namur (Avusturya)
Sanatçılar:
Adrien Tirtiaux, Alparslan Baloğlu, Alvaro Campo, Anne Metzen, Ashley Hunt, Aylin Çakıner, Bella Rune, Berglind Jona Hlynsdottir, Burçak Konukman, Dejan Kaluderovic, Emre Koyuncuoğlu, Eric van Hove, Eşref Yıldırım, Evrim Kavcar, Hayırlı Evlat, Hülya Karakaş, İpek Hamzaoğlu, Johanna Reiner & Johannes Hoffman, Johannes Vogl, Julie Upmeyer, Maria Lantz, Maurice Boagert, Mehtap Baydu, Monali Meher, Müride Aksan, Nezaket Ekici, Nil İlkbaşaran & Güngör Erdem, Raluca Popa, Ronan McCrea, Riikka Tauriainen, Sümer Sayın, T. Melih Görgün, Ulrika Mohr, Yusuf Emre Yalçın
Organizasyon:
Sinop Sürdürülebilir Kalkınma Derneği
Fon Sağlayanlar ve Destekleyenler:
Goethe Institut: International Relief Fund for Organizations in Culture and Education 2021 of the German Federal Office, the Goethe Institut ve diğer ortaklar: www.goethe.de/relieffund,
Avusturya Kültür Ofisi,
Pro Helvetia,
ve Ayşe Umur’un fonları,
Sinop Belediyesi, Haber Atölyesi ve www.domainhizmetleri.com‘un katkılarıyla.
Sinopale Nedir?
Sinopale, Uluslararası Sinop Bienali, çağdaş sanat aracılığıyla, katılımcılığı, kolektif düşünce üretimini ve kollektif eylemi teşvik eden, kültür odaklı uluslararası bir sivil toplum etkinliğidir. Yerel kalkınmaya katkı sağlamayı amaçlayan Sinop Sürdürülebilir Kalkınma Derneği koordinasyonunda gerçekleştirilen bienal yerel, ulusal ve uluslararası birçok kişi, kurum ve kuruluşun işbirliğiyle gerçekleştirilmektedir.
İki yılda bir gerçekleştirilen etkinlik, kentlinin kendi yaşam alanlarını yeniden algılaması, kent sorunları üzerine düşünmesi, tarihsel belleğin paylaşımı, daha iyi bir yaşam alanı oluşturmaya yönelik olarak kentsel, ulusal ve uluslararası düzeylerde çalışmayı amaçlar.
Sinopale’nin yerel ile uluslararası arasında kurduğu diyalogdan ortaya çıkan üretim bir yandan yerel kültüre, diğer yandan dünya kültürüne katkıda bulunur.
Sinopale nasıl gerçekleştirilmektedir?
Sinopale farklı ülkelerden küratörlerin kavramsal çerçeve ve program üzerine ortak çalışmasıyla başlıyor. Küratörler içeriğin oluşturulması, kaynak geliştirme, hazırlık ve prodüksiyon aşamalarının tümünde görev alıyor. Bu çoğulcu yaklaşım sorumluluk paylaşımının yanı sıra karar alma süreçlerinin çoğulcu ortak akıl yaklaşımıyla gerçekleşmesine imkan sunuyor.
Etkinliğin gerçekleştirilebilmesi için Sinop’ta bütün altyapı ve organizasyon çalışmaları Sinoplular tarafından gerçekleştiriliyor. Farklı şekillerde katkıda bulunacak kişi ve kurumları mobilize ve koordine etme sorumluluğunu Sinoplu gönüllülerden oluşan Sinop Sürdürülebilir Kalkınma Derneği üstleniyor.
Yurtiçi ve yurtdışından konuk edilen sanatçılar, Sinop’ta kaldıkları süre içinde Sinoplularla birlikte Sinop’a dair “katılımcı sanat” eserleri üretiyor. Üretim süreci sonunda eserler Sinop’un farklı kültürel mekanlarında ya da kamusal alanda sergileniyor. Sanatçıların üretim ve sergileme sürecine paralel olarak, “Sinopale Çocuk”, “Sinopale Akademi”, “Sinopale Forum”, “Sinopale Film” vb. birçok etkinlik gerçekleştiriliyor.
Süreç boyunca sanatçılar ile Sinoplular arasında diyaloğu desteklemek amacıyla “Sinopsis” isimli bir gazete yayınlanıyor.
Sinopale’yi dünyadaki benzerlerinden ayıran özelliği, gerek etkinlik organizasyonunun, gerek sanat üretiminin katılımcı olarak gerçekleştirilmesidir. Diğer bir özelliği ise, sürdürülebilir kentsel kalkınma amacıyla gerçekleştirilmesi ve bu amacı yerine getirmek üzere farklı disiplinlerden, farklı sektörlerden kişi ve kurumları bir araya getirerek kentteki yaşam kalitesini artırma yönünde kollektif düşünme, kararlar alma ve uygulama sürecini tetikliyor olmasıdır. Bu özellikleriyle Sinopale uluslararası platformda seçkin bir konuma sahiptir.
Önceki Sinopale yayınları halen Fransa, Almanya, Avusturya, İtalya, Slovakya, Sırbistan, Hollanda, Belçika, İngiltere, İsviçre, Polonya, ABD, Kosova, Bulgaristan, Romanya, Ukrayna, Rusya, Gürcistan, Yunanistan, Macaristan, Slovenya, Hırvatistan, Norveç, Isveç, Danimarka gibi ülkelerdeki farklı müzeler, sanatçı, kültür insanları, sanat merkezleri ve kültür-sanat alanında çalışan STK’ların arşivlerinde yer almaktadır.